Is er leven op Pluto?

Wellicht herinner jij je deze zin nog uit het nummer België van het Goede Doel. Is er leven op Pluto? Maar hebben zij of heb jij daarover ooit serieus nagedacht? Het heelal en zelfs ons ‘eigen’ zonnestelsel verrast de wetenschap steeds meer en vaker, sinds het mogelijk is om verder te kijken met de moderne ruimtetelescopen en ook ruimtevaartuigen steeds grotere afstanden afleggen. Onlangs zijn er ook foto’s van Pluto geanalyseerd. En inderdaad vraagt de wetenschap zich nu af of er leven is op Pluto. Waarom en hoe onverwacht dat is kun je hieronder lezen.

De degradatie van Pluto

Op het moment dat de mensheid over betere telescopen kon beschikken, werden er 9 planeten in ons zonnestelsel geteld. Pluto staat het verst van de zon en bevindt zich in de Kuiper-Gordel tussen duizenden meteoren waarvan de oorsprong nog niet bekend is. Als kleinste van de planeten, is Pluto altijd een discussiepunt geweest voor de wetenschap. In 2006 kwamen er 2.500 astronomen uit de hele wereld samen om een definitie van een planeet te maken. Op basis daarvan bleven er 8 planeten over en werd Pluto tot dwergplaneet gedegradeerd.

Waarom is Pluto geen planeet? Pluto mocht geen echte planeet meer worden genoemd, omdat deze een afwijkende baan rond de zon aflegt vergeleken met de andere acht die nu planeten worden genoemd. Tevens is Pluto zo klein dat deze niet in staat is om andere zaken, zoals meteoren, uit hun baan te duwen. Vanaf 2006 bestaan er dus ook dwergplaneten.

De omstandigheden op Pluto

Wat is de temperatuur op Pluto? Alles in de omgeving van Pluto is bevroren en de temperatuur ligt gemiddeld op 232° C onder het vriespunt. In het kader van de Horizon-missie van NASA zijn er foto’s van de oppervlakte gemaakt van Pluto. De planeet bestaat uit hoge bergen, dalen met enorme gletsjers en diepe kraters waar objecten uit de omgeving zijn ingeslagen. Als je op de planeet zou kunnen staan, is de hemel blauwgekleurd en lijkt er een soort rode sneeuw te vallen. Dat laatste wordt veroorzaakt door het licht van de zon die op deze afstand erg zwak lijkt.

Leven op Pluto, wat de specialisten zeggen

Op deze planeet werd door de specialisten geen leven verwacht, weliswaar is er water (in de vorm van ijs) en wellicht zit er zuurstof in dat water maar de temperaturen zijn gewoon te laag voor het soort leven dat we op aarde kennen. Ook werd gedacht dat Pluto te weinig warmte in de bodem zou hebben om ondergronds leven mogelijk te maken. En toen werd er een gebied ontdekt dat anders was dan de rest van de planeet en het duurde jaren voordat kon worden geanalyseerd waar dit door was gevormd. Inmiddels zijn de experts erover eens dat Pluto in het bezit is van een aantal ijsvulkanen.

Wat zijn ijsvulkanen?

IJsvulkanen zijn een nieuw begrip en het is niet bekend in hoeverre ze elders voorkomen. Behalve op Pluto. Een ijsvulkaan is ook niet vergelijkbaar met de aardse variant van een lava-vulkaan. Er is geen caldera (krater) waaruit heet materiaal wordt gespuwd. De toppen van de ijsvulkanen op de enige dwergplaneet in ons zonnestelsel zijn afgerond en doen denken aan heuvels. Het brute geweld van een vulkaan op aarde (of andere planeten) komt niet voor bij het ontstaan van een ijsvulkaan. Dat is ook logisch, omdat iedere druppel water onmiddellijk bevriest bij de temperatuur die op de oppervlakte van Pluto heerst.

Water op Pluto?

Desondanks zijn de ijsvulkanen op de dwergplaneet ongeveer 4 tot 5 kilometer hoog. Dat is alleen mogelijk als er constant nieuw water omhoog is geperst en dat misschien nog wel gebeurt. De wetenschap had er wel rekening mee gehouden dat er zich onder de oppervlakte van Pluto water zou bevinden, maar dan in de vorm van ijs. Dit is naar alle waarschijnlijkheid ook bij Mars het geval.

Het ontstaan van de ijsvulkanen houdt echter in dat er geen ijs, maar vloeibaar water in de bodem van dit ruimte-object aanwezig is. Daarbij moet er ook genoeg energie zijn. Dit is dan energie in de vorm van warmte in de bodem, om dat water op Pluto met zoveel kracht omhoog te stuwen dat er ijsvulkanen van deze grootte zijn ontstaan. Uiteraard leidt dat toch een hoop vragen en speculaties. Een van de zekerheden is dat deze vulkanen relatief recent zijn ontstaan (recent moet hier in de archeologische zin worden opgevat). In het gebied van de ijsvulkanen zijn namelijk geen inslagkraters te zien die elders wel voorkomen. Inslagen in het ijs zouden beslist zichtbaar zijn gebleven.

Wat betekent deze ontdekking voor de kans op leven op Pluto?

Het feit dat er vloeibaar water onder de oppervlakte was of is, verhoogt de kans op mogelijk leven zoals wij dat kennen in de oceanen met een behoorlijke factor. Dat is zeker opmerkelijk op een dwergplaneet, waar de omstandigheden als zeer vijandig werden beschouwd voor hetgeen wij ons bij leven voorstellen. Op dit moment is er overigens geen enkel bewijs dat er daadwerkelijk leven is op Pluto.

Leven op de planeten

Mars is de enige planeet waar de mensheid momenteel op zoek is naar fysiek bewijs dat leven mogelijk is buiten de aarde. Het mag echter opmerkelijk heten dat inmiddels ook op andere planeten van ons zonnestelsel, die zo anders zijn dan de aarde, de mogelijkheid van leven niet meer onmogelijk wordt geacht.

De planeet Venus is wel eens omschreven als een soort hel met extreem hoge temperaturen en regen in de vorm van zwavelzuur. En juist hier is fosfine ontdekt in de hoge wolken die Venus omgeven. Fosfine is een stof die op aarde maar op twee manieren kan ontstaan, namelijk in het laboratorium of gemaakt door een bepaalde soort bacteriën. Deze bacteriën komen uitsluitend voor in een omgeving zonder zuurstof en dat is op Venus waarschijnlijk ook het geval. Niet iedere wetenschapper acht leven in de wolken van Venus waarschijnlijk, omdat water daar ontbreekt door de hoge temperaturen.

Dan is de enorme gasplaneet Jupiter een betere optie. In de wolken boven deze geheimzinnige planeet zit namelijk voldoende water voor een aantrekkelijk leefklimaat voor bepaalde soorten bacteriën. Welke planeet volgt, lijkt een logische vraag.

Denk jij dat de wetenschap in de komende 10 jaar het antwoord zal krijgen op de prangende vraag of er leven is op de planeten?

Dit artikel bevat affiliate links. Als je hierop klikt en een bestelling plaatst, ontvangen wij een percentage, maar jij betaalt gewoon het normale bedrag voor je product.