De spinnendoder in Nederland, alles wat je wilt weten over de ‘spinnendoder’

De spinnendoder maakt zijn opmars in Nederland, maar moeten we er ook bang voor zijn? Deze wesp kan een spin binnen no-time vangen en verslinden. Kan een spinnendoder ook mensen steken? Wat zijn spinnendoders en hoe gaat ze te werk? Is een steek van een spinnendoder gevaarlijk voor mensen?

Wat zijn spinnendoders eigenlijk?

Spinnendoders behoren tot de familie van de Pompilidae. Er zijn maar 5.000 soorten spinnendoders en dat is in de wereld van de insecten een relatief klein aantal. Ze komen over de hele wereld voor en zijn bijzonder gespecialiseerd en kiezen vaak maar één soort spin als prooi. Het zijn vliesvleugeligen, maar wij kennen ze beter als wespen. Deze wespen leven van nectar en je ziet ze dan ook vaak in gebieden waar veel bloemen staan. Ze hebben ook een energierijke maaltijd nodig voor hun extreme manier van leven, vooral de vrouwtjes. Die gaan namelijk op jacht naar spinnen. Op de kop van een spinnendoder staan een aantal antennes waarmee ze het spoor van een spin kunnen volgen. Als ze dat hebben opgepikt is het de tijd voor epische gevechten.

Hoe werkt een spinnendoder?

Ben jij bang voor spinnen en voor wespen? Dan is de onderstaande video voor jou ideale horror. Iedere dag worden er miljoenen insecten gevangen en later opgegeten door spinnen. Daar moet je toch niet aan denken. Spinnen zijn echte monsters, die vooral door de wijze waarop ze aan hun eten komen ons nachtmerries bezorgen. En dan vooral die groot uitgevallen exemplaren met harige poten of extreem giftige spinnen die ook een mens kunnen doden. Maar de natuur kent geen genade, ook niet voor spinnen. De spinnendoders zijn nog wreder dan hun prooi.

Van lichtgewicht tot superzwaargewicht

In ons land zijn er vele soorten spinnen, de meeste heel klein en nauwelijks opvallend. Wespen die nog kleiner zijn, gaan iedere dag de strijd met ze aan. Sommige wespen zijn gespecialiseerd in webspinnen, zoals kruisspinnen en hebben bijzondere tactieken ontwikkeld om die te vinden en als prooi te gebruiken. Maar er zijn ook wespen die jagen op jachtspinnen die geen web maken en een spinnendoder durft het ook aan om een valluikspin te volgen in diens hol om daar de strijd aan te gaan. De gevechten in ons land zijn die van de lichtgewichten, maar vooral in de tropen zijn er spinnen die de grootte hebben van een stoeptegel. Ook die zijn niet veilig, de grootste spinnendoders hebben een lengte van 6 centimeter en die durven het op te nemen tegen spinnen die vele malen groter zijn.

De verliezer moet lijden

Spinnendoders hebben een gif dat zeer sterk is en spinnen meteen verlamd als ze een steek krijgen. Ook voor mensen is een steek zeer pijnlijk, dat gebeurt echter alleen als de wesp zich echt bedreigd voelt. Het gevecht tussen de wesp en de spin is heftig maar kort. Als de wesp een steek kan toepassen, is het voorbij en raakt de spin volledig verlamd. Daarna sleept de wesp de spin naar zijn graf en als de wesp de spin voldoende heeft begraven, legt ze een ei in de nog levende spin. De larve eet de spin van binnen op en na een tijdje ziet een nieuwe spinnendoder het licht. Af en toe wint de spin en dan is ook de spinnendoder gewoon voedsel.

Is een steek van een spinnendoder gevaarlijk voor mensen?

Zowel in België als in Nederland komen tegenwoordig spinnendoders voor. Deze beestjes kunnen niet alleen spinnen steken, maar ook mensen. Dat is een pijnlijke steek, maar meestal ontstaat er geen zwelling. Gelukkig zijn de soorten die hier voorkomen relatief klein. In Zuid-Amerika leven bijvoorbeeld veel grotere spinnendoders en een bioloog heeft verklaard dat de steken van de Pepsis het pijnlijkst is. De pijn wordt ondraaglijk genoemd en zelfs vergeleken met een elektrocutie. Een steek is niet dodelijk, maar wel pijnlijk.