Is gember gezond? De voor- en nadelen van het eten van gember

Gember wordt al honderden jaren gebruikt als ingrediënt in de keuken maar ook als medicijn. De gemberwortel wordt steeds populairder in Europa door de verschillende gezondheidsclaims en het feit dat het een ‘superfood’ zou zijn. Maar is gember echt gezond? Of is het gewoon een goede smaakversterker? 

Wat is gember?

Gember is de wortelstok van een plant genaamd Zingiber officinale die in tropische en subtropische landen wordt gekweekt. De jonge wortels worden vers verkocht of ingelegd, de rest wordt gedroogd en vermalen tot poeder. Vandaag de dag komt de meeste gember uit Fiji, Nigeria, Sierra Leone, China, India en Jamaica.

Er zijn bewijzen dat de wortel al in 1228 naar Europa werd geëxporteerd via Marseille, en in 1296, via Parijs. 

Gember wordt op allerlei manieren gebruikt in de keuken. Zo is het een belangrijk ingrediënt van veel Aziatische gerechten, maar ook van zoete lekkernijen zoals ontbijtkoek en taai taai. Gekonfijte gember, vaak omhuld met suiker, is een bekend snoepje met een scherpe smaak. De veelzijdige specerij kan dus voor zowel zoete als hartige recepten gebruikt worden.

Gember als medicijn, aangeraden of niet?

Over de geneeskrachtige werking van gember is veel discussie. In de Ayurvedische en traditionele Chinese geneeskunde speelt de gemberwortel een belangrijke rol. Het zou verschillende ziektes behandelen en bepaalde symptomen bestrijden. De westerse geneeskunde is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, en tot nu toe is er nog geen consensus onder de onderzoekers wat betreft de geneeskrachtige werking van de gemberwortel.  

Er is wel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de eventuele geneeskrachtige werking van gember, maar enkel met reageerbuizen en proefdieren. Hierdoor is er niet genoeg bewijs om te concluderen dat gember al dan niet een positief effect op de gezondheid van mensen heeft.

Enkele gezondheidsclaims over gember (deze zijn dus niet wetenschappelijk bewezen):

• Gember werkt ontstekingsremmend
• De wortel kan menstruatiepijn verlichten
• Het vermindert artrose en reumatische artritis
• Het verhoogt het thermische effect van voeding waardoor je meer calorieën verbrandt en dus sneller afvalt
• Gember vermindert misselijkheid
• Het helpt het lichaam verschillende voedingsstoffen beter op te nemen
• Het helpt bij een opgeblazen gevoel en vermindert winderigheid
• Gember heeft een positief effect op de hersenfunctie
• De wortel heeft zowel antivirale als antibacteriële eigenschappen

Als je dit zo leest denk je al snel dat gember een wondermiddel is, een zogenaamde ‘superfood’. Dus is gember gezond? Als je het met mate nuttigt is gember gezond. Het bevat namelijk veel vitaminen en het kan je helpen meer water te drinken als je het lekker vindt om hier wat plakjes gember in te doen. Echter, er zijn niet genoeg wetenschappelijke bewijzen dat gember een medicinale werking heeft, en dus westerse medicijnen kan vervangen. 

Omdat er veel onduidelijkheid is over het effect van gember op de gezondheid, is het beter om altijd met een arts te overleggen voor je gembersupplementen neemt, of een grote hoeveelheid toevoegt aan je dagelijkse voeding. Dit geldt vooral voor mensen met een aandoening, die medicatie slikken of die zwanger zijn / borstvoeding geven. 

Interessante vitaminen en mineralen in rauwe gember (gemiddelde per 100 gram):

Calcium	11 mg
Magnesium	26 mg
Mangaan	7 mg
Fosfor	26 mg
Kalium	320 mg
Bèta-caroteen	43 µg
Vitamine E	0,75 mg
Vitamine B9	11,8 µg

Belangrijk: Vervang nooit de medicatie die is voorgeschreven door je arts zonder uitgebreid overleg. 

Lees ook: Wat zijn superfoods eigenlijk? Een top 5 superfoods

Wanneer moet je gember vermijden?

Hoewel we vooral verhalen lezen en horen over de positieve effecten van gember op de gezondheid, zijn er ook claims dat het in sommige gevallen beter is om het ingrediënt te vermijden. Zo zou het het maagzuurgehalte en de hartslag verhogen. Mensen met hartkwalen zouden dus negatief op gember kunnen reageren. Ook zou het afgeraden zijn voor mensen die bloedverdunners gebruiken.

Omdat ook hier weinig tot geen wetenschappelijk bewijs voor is, is het het beste om altijd te overleggen met je arts als je medicijnen neemt of een aandoening hebt. Voel je je na het eten van iets met gember of het drinken van gemberthee niet lekker? Ook dan is het slim je huisarts te raadplegen voor de zekerheid. Er bestaat namelijk een gemberallergie.

Is gember gezond tijdens een zwangerschap?

Bij natuurlijke producten denken we al snel dat ze geheel onschadelijk zijn. Toch zijn er genoeg voorbeelden van 100% natuurlijke ingrediënten die een negatief effect op de gezondheid kunnen hebben, vooral wanneer je er veel van inneemt. Je moet dus ook oppassen met gember. 

Wanneer je zwanger bent is het heel belangrijk om altijd aan je verloskundige te vragen of je een nieuw ingrediënt in je dagelijkse maaltijden kunt integreren. Begin dus niet met het drinken van meerdere kopjes gemberthee per dag zonder dit te overleggen met je verloskundige en neem ook niet zo maar voedingssupplementen in.

Er is wetenschappelijk onderzoek gedaan naar het effect van gember op de zwangere vrouw en de ongeboren baby. De conclusie is dat gember de misselijkheid tijdens een zwangerschap kan verminderen, maar dat er meer onderzoek nodig is om deze resultaten te bevestigen.

Gember dagelijks gebruiken

Hoe smaakt gember? 

Veel mensen vinden dat verse gember een scherpe maar frisse smaak heeft. Gekonfijte gember is wat zoeter omdat dit in de meeste gevallen omhuld is met suiker. Gemberpoeder, oftewel gemalen gemberwortel, wordt als smaakversterker gebruikt en heeft een minder sterke smaak dan verse gember.

Gemberpoeder 

Gemalen gedroogde gember is een onmisbaar ingrediënt in de Aziatische keuken. Maar ook je dagelijkse maaltijden kun je er mee ‘oppeppen’. Voeg een beetje toe aan de marinade voor je kipfilet of aan één van je favoriete Aziatische gerechten. 

Gemberthee

Met de hele wortel, in stukjes gesneden of geraspt, maak je lekkere gemberthee. Laat de stukjes wortel een paar minuten in kokend water trekken. Je maakt zo dus eigenlijk een infusie of gemberwater, omdat er geen theeblaadjes aan te pas komen. Als de smaak te scherp is doet een theelepel honing wonderen. Met een paar druppels vers citroensap maak je je infusie extra verfrissend.

Moet je gember schillen voor thee? 

Het is niet nodig de schil te verwijderen. Kies je ervoor dit wel te doen, gebruik dan een dunschiller om zo min mogelijk gemberwortel weg te halen. 

Gemberjuices en gembershots

Als je wel eens in een juicebar komt ben je ze waarschijnlijk al tegengekomen, de gemberjuices en -shots. Een gembershot is een drankje van zo’n 30 ml dat bestaat uit geperste gemberwortel. Soms wordt er sinaasappelsap, citroensap of een ander (zoet) sapje toegevoegd. Het is tevens mogelijk een shot te bestellen met kurkuma of cayennepeper die volgens verschillende gezondheidsgoeroes ook een medicinale werking hebben. 

Is een gembershot of gembersapje gezond? 

Dat hangt af van je algehele gezondheid. Zoals we eerder zeiden kan dit een negatief effect hebben op mensen met bepaalde aandoeningen of die medicijnen slikken. Voor gezonde mensen is af en toe een gembersapje of shot niet ongezond. Maar of het ook echt het intense effect heeft dat men verwacht, is een ander verhaal. Zoals altijd is het dus slim om dit niet te vaak te drinken, en om goed naar je lichaam te luisteren. 

Wil je zelf een gembershot maken? Dat is erg simpel en een stuk goedkoper dan bij hippe juicebars. Gebruik je slowjuicer om 2 à 3 cm gemberwortel om te toveren tot sap. Voeg hier het sap van een halve citroen of sinaasappel aan toe en leng aan met koud water. Voeg eventueel cayennepeper, kurkuma of honing toe. Het gembersap dat overblijft kun je invriezen of kort in de koelkast bewaren. Als je geen slowjuicer hebt kun je alle ingrediënten in de blender doen.

Lees ook: 6x zelf gezonde koude drankjes maken

Recepten met gember

Omdat de gemberwortel als superfood wordt gezien, komen er steeds meer kookboeken op de markt met heerlijke recepten. Het is zelfs mogelijk om je eigen specerijen te kweken. Hier zijn wat boekentips:

Voor traditionele recepten met gemberwortel moet je naar de Aziatische keuken kijken.

Hoe bewaar je gember?

De één bewaart het op een bordje op het aanrecht, de ander in de koelkast. Zelf kies ik voor een glazen vershoudbakje in de koelkast. Kijk wel regelmatig of er geen vocht in het bakje blijft staan. 

Dit artikel bevat affiliate links. Als je hierop klikt en een bestelling plaatst, ontvangen wij een percentage, maar jij betaalt gewoon het normale bedrag voor je product.