Rouwen als gezin met kinderen, hoe doe je dit?

Anoniem nummer belt. “Met Cynthia? U spreekt met de arts- assistent van de afdeling neurologie, spreek ik met de dochter van mevrouw M?” “Ja, dat klopt”. “Ik heb helaas een nare mededeling, uw moeder is zojuist overleden”. De woorden die je nooit meer zal vergeten net zoals de locatie waar je was, toen deze woorden werden uitgesproken en mijn wereld instortte.  

Wrijven, kusje erop en misschien wel een pleister. Tot het moment dat mijn moeder overleed, was dat de enige troost die mijn kinderen nodig hadden. Hoe ga je vertellen dat hun lieve oma er niet meer is? Hoe ga je om met hun rouw, hun verdriet? Aangezien het overlijden van mijn moeder en hun oma heel onverwacht is gekomen, heb ik over afscheid nemen en rouwen niets van tevoren gelezen. Hoe ik heb gehandeld is puur en alleen uit gevoel geweest en ik wil met jou delen hoe dit was en hoe het nu gaat.  

Ze is er niet meer, hoe vertel je dit?  

Aangezien er zoveel te regelen viel en ik absoluut niet weg wilde bij mijn moeder, heeft mijn man het aan onze kinderen vertelt. Wij hebben 2 kinderen die tegenovergesteld zijn van elkaar. Zoon is introvert en jawel, dochter extrovert. Onze dochter begon heel hard te huilen en wilde meteen naar oma toe. Onze zoon wilde naar boven en op zijn Nintendo spelen.  

Mijn man heeft onze dochter direct naar het huis van mijn moeder gebracht. Mijn zusje en ik waren er op dat moment, samen met de uitvaartonderneemster.  

Mijn dochter viel huilend in mijn armen. Dit was voor het eerst dat ik niet wist wat ik moest zeggen om haar te troosten. Het ‘komt wel goed’ en ‘morgen voel je je vast wel beter’ was er nu niet bij. Ik heb haar vastgehouden zo lang als ze wilde en samen heel hard gehuild.  

Hulp van de uitvaartonderneemster tijdens het rouwen

De uitvaartonderneemster gaf een boekje aan de kinderen over het overlijden van een dierbaar persoon. Mijn dochter uitte zich in woorden en tranen, mijn zoon ging aan zijn bureau zitten en begon met schrijven in het boekje. Hierdoor kon onze zoon zich uitten op de manier waar hij zich goed bij voelde.  Wij hebben de kinderen in alles hun gang laten gaan. Even niet naar school, maar wel sporten? Is goed, doe vooral wat voor jou op dat moment goed voelt.

Hoe verder na de eerste harde klap?  

Wij hebben gekozen voor een familiekamer, zodat je op ieder moment langs kunt gaan. Juist omdat de klap zo onverwacht is gekomen en er geen afscheid is geweest. De kinderen zijn diverse keren bij mijn moeder geweest en konden aan het idee wennen dat ze niet meer terugkwam. Zij mochten zelf kiezen of ze iedere dag even langs wilden gaan of niet. Het is hun rouw en hun oma. Ze mochten een tekening maken of iets wat ze aan oma deed herinneren en dit in de kist doen.

Op school en de sportclubjes hebben wij laten weten wat er was gebeurd. Zij reageerden heel goed en gaven de kinderen de ruimte of ze er iets over wilden vertellen. De juf van onze zoon vroeg regelmatig hoe het met hem ging en als hij wilde huilen of alleen wilde zijn, dat dat mocht en dat dit niet raar was. Hij gaf aan dat hij dit heel lief vond van de juf.  

Na een paar dagen zijn ze naar school gegaan en ook de dag na de crematie. De regelmaat en afleiding van school deed hun goed en ze wisten dat als het niet goed zou gaan, wij ze op konden halen.  

Mijn dochter heeft als 10- jarige gesproken op de crematie. Alles waar ze bij betrokken wilden worden hebben we ze zo goed mogelijk geprobeerd in te ondersteunen.  

Crematie is geweest en dan?  

De wereld draait door, of je nu wilt of niet. Dag wordt nacht en nacht wordt weer dag, heel onwerkelijk.  

Ik heb gemerkt dat kinderen vrij snel hun leven weer oppakken. Ze zijn ontzettend flexibel. Ze gaan naar school en sport en dit voelde goed. Verdriet is er en mijn dochter uit dat meer dan mijn zoon.  

Ze gaf direct aan oma op haar kamer te willen hebben en nu heeft ze een kleine urn op haar nachtkastje. Ik denk dat het heel belangrijk is om gehoor te geven aan wat je kind nodig heeft en waar ze troost uit halen.  

Er zijn veel avonden geweest dat ze huilend naar beneden is gekomen, omdat ze oma zo mist. Als je je kind zo verdrietig ziet en je kunt dit verdriet niet ‘oplossen’ breekt dat je hart. Het enige wat je op zo’n moment kunt doen is haar vasthouden en laten huilen. Zelf probeer je sterk te blijven voor je kind, maar waarvoor? Zij mogen zien dat je veel verdriet hebt. We hebben veel samen gehuild, maar praten ook veel over oma. Mijn zoon ziet een vlinder als teken van oma en is blij als hij een vlinder ziet.

Een pleister op de wond is er niet. Rouw is rauw en voor iedereen anders. Voor kinderen is rouw anders dan volwassenen. Er voor je kinderen zijn en ze hun gevoel laten uiten en dat van jezelf is heel belangrijk heb ik gemerkt.

Zorg ook voor jezelf tijdens het rouwen

Bij ons is dit heel onverwacht gekomen, heb geen tijd gehad om er iets over te lezen. Nu wel en zie veel overeenkomsten met andere gezinnen. Je handelt vanuit directe emotie en doet wat je denkt dat goed is en dit kan nooit ‘fout’ zijn. Houd je kind goed in de gaten en praat erover. Vraag het na op school en sport. 

Als ouder is het welzijn van je kind belangrijker dan van jezelf, maar zorg ook voor jezelf want jij bent hun rots in de branding.  

Wil je meer lezen over hoe je kinderen helpt tijdens het rouwen? Fonds Slachtofferhulp, Rijksuniversiteit Groningen en Universiteit Utrecht hebben samen de website rouwbehandeling.nl opgericht om mensen te helpen met plotseling verlies.