Wellicht heb je er al eentje zien staan of heb je zelf een exemplaar cadeau gekregen. Wie op zoek is naar een origineel cadeautje voor een iemand die alles al heeft, komt vandaag de dag al gauw uit bij het gadget van de toekomst: het stormglas. Wat is een stormglas en hoe werkt een stormglas nu precies? Hieronder lees je wat het precies is en vind je ook een uitleg over de werking van het stormglas.
Inhoudsopgave
Wat is een stormglas?
Een dergelijk object, dat ook wel donderglas wordt genoemd, is een sculptuur van glas. Ze zijn er in diverse vormen, bijvoorbeeld een omgekeerde druppel, (wereld)bol of een reageerbuisje. In het glas bevindt zich een vloeistof en iets dat op kristallen lijkt. In feite is het een combinatie van water, een scheutje alcohol, kamfer (de kristallen) en wat zouten. De bedoeling is dat de kristallen functioneren als barometer en weersveranderingen tonen doordat de kristallen zich anders formeren. Een briljante ontdekking van onze tijd? Nee, niet echt. Het stormglas bestaat al lange tijd, maar was ook weer vergeten.
Waar komt het donderglas vandaan?
Begin 19e eeuw was de tijd van de wetenschappelijke ontdekkingen. De mensheid had het gevoel dat alles kon worden opgelost door wetenschappelijke principes toe te passen. In 1831 vertrok het schip de Beagle voor een langdurige expeditie die bekend zou worden door het werk van Charles Darwin. Maar de kapitein van de Beagle was in die jaren ook een bekendheid; Fitzroy. Het was de tijd dat nog steeds veel schepen vergingen door onverwachte stormen. Dat ergerde Fitzroy en hij ontwierp een barometer met als basis een stormglas. Als op ieder schip en in iedere haven een donderglas zou worden gebruikt, konden er vele levens worden gespaard.
De wetenschappers haalden hun schouders op over het bizarre idee van Fitzroy. Hoe kon een vloeistof in een afgesloten glas reageren op iets als luchtdruk? Fitzroy zelf opperde het idee dat het te maken had met statische elektriciteit, die kort daarvoor was ontdekt. Het publiek omarmde het idee van Fitzroy wel en overal werden stormglazen, die ook wel donderglazen worden genoemd, gebruikt. Na de dood van Fitzroy (en de opkomst van meer betrouwbare barometers) verdwenen de stormglazen weer uit het beeld tot de 21e eeuw.
Hoe werkt een stormglas?
Hoe is de werking van een stormglas? Een stormglas heeft een barometer als basis. Verder wordt er kamfer, alcohol, gedestilleerd water in gedaan, in combinatie met verschillende zouten. De kamfer lost op bij een hoge temperatuur. Is de temperatuur lager, dan ontstaan er meer kristallen. Sommige geleerden zeggen dat de structuur verandert aan de hand van het tempo van de temperatuurwisselingen. Wanneer de temperatuur erg snel omlaag gaat, dan ontstaan er veertjes. Daalt de temperatuur geleidelijk, dan zie je een meer compacte massa terug in het glas. Uiteraard is dit een beknopte uitleg van hoe een stormglas werkt. Wil je zelf een stormglas maken, dan raden wij dit echter sterk af, omdat de stoffen giftig en zelfs explosief zijn.
Kan een stormglas het weer voorspellen?
Dat een donderglas geen betrouwbare weervoorspeller is, daar zijn de wetenschappers het wel over eens. Volgens Nederlands onderzoek worden de verschillen in structuur van de kristallen veroorzaakt door de temperatuur. Bij een temperatuur van 40° is alle kamfer opgelost in de vloeistof, bij lagere temperaturen ontstaan weer vlokken. Maar een meteoroloog in Duitsland plaatste een stormglas in een kamer met een constante temperatuur en observeerde in de loop van de tijd verschillende structuren van de kamferkristallen die op leken te treden bij forse weersveranderingen.
Kortom, er is geen echte onderbouwing voor het verschijnsel stormglas en dat blijkt ook uit de ervaringen van gebruikers in het heden. De een is dolenthousiast over de veranderingen, de ander ziet nooit iets bijzonders gebeuren. Feit is wel dat vroeger stormglazen buiten werden gehangen en niet in moderne huiskamers met goede isolatie en constante temperaturen. Beloof dus nooit iemand die je een stormglas geeft dat deze het weer kan voorspellen, het is immers ook gewoon een leuk object om ergens neer te zetten.
De verschijningen in het donderglas
Mocht jouw stormglas het naar behoren doen, dan zie je de volgende vormen:
- Mooi weer: de vloeistof is compleet helder en er zijn weinig kristallen
- Storm: stijgende vlokken die blijven hangen
- Onweer: troebele vloeistof met kleine kristallen
- Drukkend, vochtig: grote vlokken
- Mooi winterweer: kleine kristallen op de bodem
- Mist, regen, sneeuw: kleine puntjes in het glas.
Nieuwsgierig geworden? Dan zoek je misschien waar een stormglas te koop is. Een stormglas kopen kan vandaag de dag ook gewoon online. Doe hieronder vast inspiratie op.
Dit artikel bevat affiliate links. Als je hierop klikt en een bestelling plaatst, ontvangen wij een percentage, maar jij betaalt gewoon het normale bedrag voor je product.
Mag dat op op een schouw staan met kachel onder de schouw wanneer begint dat te werken als je het geplaatst hebt gr Conny
Beste Conny, in principe is het beter om het stormglas dichtbij het raamkozijn te plaatsen. Pas wel op dat deze niet in direct zonlicht staat. Als een verwarming of kachel aan is, heeft dit invloed op het stormglas. Wanneer het stormglas op zijn plaats staat en deze niet meer opgepakt wordt, heeft het ongeveer twee weken de tijd nodig om te acclimatiseren.